Elefsina Administration & Services Building, Greece

Architects for Urbanity propose a new typology of office space for public institutions, one that brings public servants and citizens in interaction and introduces the notion of efficiency and human character into the realm of bureaucracy.

Team: Marina Kounavi, Karolina Szóstkiewicz, Irgen Salianji, Tatiana Zoumpoulaki, Karolina Duda, Konstantina Lola

Location: Elefsina, Greece

Program: Administration and Services Building

The proposal for the new office building of P.E.D.A. is based on a radial volumetric configuration that creates a large central space in the heart of the building, which expresses the notion of the common, condenses all public services and facilitates the orientation of the visitors. The central space becomes a catalyst and the reference point of six linear building extensions that shelter an independent service on each floor. Therefore the building functions as a unified organism that however allows autonomy to each of its departments. Moreover, such a typological proposal overcomes the usual long corridors of office buildings and fragments its large scale into human proportions. 

On the street level, the visitors cannot have an overview of the building in total but instead they experience an ever-changing elevation as they move around it, one that sometimes hides and sometimes reveals parts of the facade according to their motion.  The dynamic experience of the facades is enhanced by the colonnades and the porticoes that are wrapped along the facade and serve for sun-shading, while at the same time they foster the imaginary of the visitors. 

The distribution of the building’s program follows and enriches the qualities of the radial typology by locating the most public uses in the center and the least public ones on the edges. The floor plans offer large open spaces in the heart of the building, such as the foyer and the exhibitions spaces, and smaller office units in the perimeter, creating a programmatic gradient that regulates the flow of the visitors and the work-flow of the employees.

The new office building of P.E.D.A. enjoys a direct connection to its surrounding landscape, since all building branches extend to the edges of the site and therefore fragment it into six smaller gardens that contain Mediterranean vegetation and are opening towards the city.

On the north side of the plot the landscape contains low vegetation and is organised in linear stripes that extend parallel to the main building axis, emphasise on the perspective and the visual depth of the main elevation, as well as offer sitting areas to the citizens of Elefsina. On the southern side of the plot the landscape is designed to organically blend higher vegetation and trees, which contribute to the sun-shading of the facades and offer pleasant shaded spaces for both visitors and employees to enjoy. 

Την κεντρική ιδέα της πρότασης αποτελεί το τυπολογικό εύρημα της ακτινωτής διάταξης του κτιριακού όγκου, η οποία προσδίδει στο νέο κτίριο υπηρεσιών της Π.Ε.Δ.Α. ισχυρή ταυτότητα και επιλύει με μια κίνηση μια σειρά από προκλήσεις που αφορούν ένα κτίριο γραφείων. Η ακτινωτή κάτοψη δημιουργεί ένα μεγάλο κεντρικό χώρο που εκφράζει την έννοια του κοινού, συμπυκνώνει τις πιο δημόσιες υπηρεσίες  και διευκολύνει την κυκλοφορία και τον προσανατολισμό των επισκεπτών. Ο κεντρικός χώρος αποτελεί την αφετηρία και το σημείο αναφοράς των έξι επιμέρους κτιριακών απολήξεων, οι οποίες στεγάζουν η κάθε μια ένα διαφορετικό υπηρεσιακό τμήμα σε κάθε όροφο. Ως εκ τούτου, το κτίριο λειτουργεί σαν ένα ενιαίο σύνολο ενώ ταυτόχρονα διατηρεί την ανεξαρτησία και την αυτονομία του κάθε τμήματος. Παράλληλα, η τυπολογική αυτή διάταξη προσφέρει τη βέλτιστη ευελιξία για μελλοντικές αλλαγές και τις συντομότερες δυνατές αποστάσεις στο εσωτερικό του κτιρίου για την καθημερινή κυκλοφορία των εργαζομένων και των πολιτών. 

Τηρουμένων των αναλογιών του κτιριολογικού προγράμματος και της μεγάλης έκτασης του οικοπέδου, η ακτινωτή διάταξη μειώνει τους συνήθεις ατέρμονες διαδρόμους των κτιρίων υπηρεσιών και κατακερματίζει την κλίμακα του κτιρίου σε πιο ανθρώπινες αναλογίες. Στο επίπεδο του δρόμου ο περιηγητής αδυνατεί να αντιληφθεί την συνολική κλίμακα του κτιρίου αλλά αντίθετα βιώνει  μια συνεχώς μεταλλασσόμενη όψη, η οποία ορισμένες φορές αποκαλύπτει και άλλες κρύβει τμήματα της όψης ανάλογα με την κίνησή του. Η βιωματική αντίληψη των όψεων ενισχύεται από το περιστύλιο και τις στοές που τοποθετούνται περιμετρικά των χώρων, τα οποία εκτός από την επίλυση της σκίασης ενισχύουν την κίνηση του περιπατητή, εντείνουν την εμπειρία και τροφοδοτούν το φαντασιακό του.  Το περιστύλιο συνθέτει την κύρια όψη και λειτουργεί ως ένα οπτικό φίλτρο προς τους εσωτερικούς χώρους του κτιρίου, οι οποίοι, αν και προστατεύονται από τον ήλιο, εκφράζονται μέσω της διαφάνειας της όψης και συνεπώς είναι σε διαρκή ώσμωση με την πόλη.  Οι στοές αποτελούν ένα ενδιάμεσο μεταβατικό όριο μεταξύ του εσωτερικού του κτιρίου και του τοπίου, ενώ παράλληλα εξυπηρετούν τις περιμετρικές ροές και την πρόσβαση στου κήπους της Π.Ε.Δ.Α.

Η διανομή του κτιριολογικού προγράμματος ακολουθεί και εμπλουτίζει τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ακτινωτής τυπολογίας, με της πιο δημόσιες χρήσεις να συγκεντρώνονται στο κέντρο και τις λιγότερες επισκέψιμες υπηρεσίες να τοποθετούνται προς τις άκρες του κτιρίου. Η κάτοψη προσφέρει μεγάλους ανοιχτούς χώρους, όπως για παράδειγμα το φουαγιέ και ο εκθεσιακός  χώρος, στην καρδιά του κτιρίου και μικρότερες μονάδες γραφείων και χώρων εργασίας στην περίμετρο, δημιουργώντας ένα προγραμματικό φάσμα που ρυθμίζει από τη μια την εξυπηρέτηση των πολιτών και από την άλλη την ανάγκη των εργαζομένων για ησυχία και συγκέντρωση. Οι διάφοροι χώροι που αναπτύσσονται γύρω από το φουαγιέ είναι αρχικά ανοιχτοί και σε άμεση επαφή με την ελεύθερη κινητικότητα των επισκεπτών, ενώ σταδιακά μετατρέπονται σε κλειστούς γυάλινους χώρους συναντήσεων και δραστηριοτήτων, για να καταλήξουν σε πιο απομονωμένα τμήματα γραφείων του διοικητικού προσωπικού και των προϊσταμένων. Η τοποθέτηση της δημόσιας ζώνης στο κέντρο εντείνει την μνημειακή διάσταση του αρχιτεκτονικού χώρου και συνθέτει το μελλοντικό όραμα για πιο προσβάσιμες, αποτελεσματικές και ευχάριστες δημόσιες υπηρεσίες. 

Η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός των δημόσιων υπηρεσιών αποτελούν βασικό στόχο της πρότασης, η οποία επιστρατεύει αρχιτεκτονικά μέσα για να δημιουργήσει ταυτόχρονα ένα ευχάριστο και αποτελεσματικό χώρο για τους πολίτες και έναν παραγωγικό περιβάλλον για τους εργαζομένους. Η κάτοψη των γραφείων αναμειγνύει κλειστούς και ανοιχτούς χώρους εργασίας (open plan) παρέχοντας δυνατότητες απομόνωσης αλλά και ομαδικής εργασίας. Η αλλαγές που έχει φέρει το διαδίκτυο, σε συνδυασμό με την γενικότερη  τεχνολογική ανάπτυξη των τελευταίων δεκαετιών, έχουν επηρεάσει τόσο τον γραφειοκρατικό κλάδο όσο και εργασία γραφείου στο σύνολό τους. Οι εργαζόμενοι της Π.Ε.Δ.Α. θα έχουν την ευκαιρία να συνδιαλέγονται άμεσα με το κοινό και μεταξύ τους ανεβάζοντας την αποδοτικότητα τους,  παρέχοντας ένα ευχάριστο κλίμα και παράγοντας ένα νέο εργασιακό πρότυπο για τον δημόσιο αλλά και τον ιδιωτικό κλάδο στην Ελλάδα. Η χρήση των ανοιχτών γραφείων για συνεργαζόμενες ομάδες εργαζομένων θα συνδυάζεται με άρτια υποδομή ηχομόνωσης και θα επιτρέπει την άμεση ανταλλαγή ιδεών, γνώσεων και πληροφοριών μεταξύ των εργαζομένων. Οι γυάλινες εξωτερικές και εσωτερικές όψεις των κλειστών γραφείων θα επιτρέπουν τον διαμπερή φυσικό φωτισμό όλων των χώρων και θα μειώνουν τον οπτικό αποκλεισμό που προκαλεί αποξένωση και δυσαρέσκεια μεταξύ των εργαζομένων όλων των βαθμίδων. Η παροχή καινοτόμων τεχνολογικών υποδομών και η τοποθέτηση ευχάριστων ενδιάμεσων χώρων συνάντησης αν τακτικά διαστήματα, όπως τα παρασκευαστήρια και οι διάφανες αίθουσες συσκέψεων, προκαλούν την περιέργεια των χρηστών και συμβάλουν σε ένα εξωστρεφές και φιλικό άνοιγμα του δημοσίου τομέα προς το κοινό. Η αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πολιτών θα συμβάλει στην τόνωση της ψυχολογίας των εργαζομένων και αμφότεροι εργαζόμενοι και πολίτες θα μοιράζονται την εμπειρία ενός κτιρίου που παρέχει χώρους δημιουργίας και άμεση επαφή με το τοπίο μέσω της αρχιτεκτονικής του.