Warsaw Central Square, Poland

Team: Irgen Salianji, Karolina Szóstkiewicz, Marina Kounavi, Harris Vamvakas, Tatiana Zoumpoulaki

Status: competition project

Description in English:

INTRODUCTION

Warsaw is still in the wake of the 1990 political transitions, as most of Eastern European capital cities, combined with the severe historical facts that shattered the city and its urban fabric, leaving a distinct stigma behind. Under these ongoing changes and transitions, Warsaw seems to have been constantly trying to define its role and identity as a European Capital. Central Square is located at a strategic central point of the city, concentrating fractions of all the changes mentioned above and a vital crossroad of representatives of every social political and cultural background that can be met in Poland. Nevertheless, none of these urban narratives seem to be expressed there due to the lack of a defined welcoming square that would let them unfold and take place. Our project begins with the approach to create and revitalize an animated central stage for the theatre of the city, making it an inseparable part of the current powerful flow of shaping Warsaw's new identity.

CONCEPT

The design of the Central Square is based on the idea to create a ‘mosaic of activities’ that can generate urban vibrancy and attract all kinds of citizens and age groups of Warsaw. The square becomes an accumulation of different smaller public spaces that facilitate unique uses and break down the immense scale of the intervention into more human proportions. Challenging the monumental emptiness of the socialist city planning and the post-modern alienation of commercial crossroads, our approach introduces the notion of public space as an active and ever-changing apparatus that provokes the participation and interaction of the urban dwellers. The design of the square receives the programmatic excitement of the surrounding cultural buildings and extrapolates it into the open and flexible realm of the street level, thus performing both as an extension of their interior activities and as an independent initiator of events. The Central Square of Warsaw is inevitably a ‘Theatre Plaza’ that has to be able of hosting the outdoors exhibitions, events and performances of the TR Warszawa Theatre, the Museum of Modern Art and the various cultural institutions that are based in the Palace of Culture and Science. Therefore, as a response to the need of hosting all those diverse cultural events, the square is developed as a flexible patchwork that can easily change and adopt to any curatorial demands.

ACTIVITIES

Each one of the ‘programmatic carpets’ of the square has its own character and potential to facilitate specific activities for the visitors. Their position and adjacencies are studied so that they can be combined and work together for larger venues. Some of those smaller squares are:

-          Central Square: an inverted pyramid with a smooth slope and distinct red pavement, in which users can sit in groups, create informal events and enjoy the panoramic view of the plaza and the landmarks that surround it

-          Theatre Square: a wooden deck space in front of the large gates of the TR Warszawa Theatre that can host performances and act as an extension of the scene of the theatre into the open space of the city

-          Music Plaza: an interactive small square that features an over-scaled urban piano on the floor and various other outdoor musical instruments, such as xylophones, drums, harps etc

-          Agora: a space hosting the Parade Stand and small scale political gatherings, the Agora is a place for social contemplation, activism and thinking – yet at the same time is serves as a monument to the Cold War politics and the socialist heritage of Warsaw

-          Temporary Market: a multifunctional square containing the facilities and infrastructure for the organization of small market events and commercial venues

-          Playground: a place for children and teenagers to release their energy and entertain themselves with a series of urban facilities such as skate park, swings, slides and climbing walls

-          Square of Water: an empty space in front of the eastern entrance of the square, in which the central elements are the floor water fountains and the public interplay that they generate

-          Green Carpet: a green stripe of grass, flowers and small trees that can create a pleasant microclimate in the hot summer days or a urban garden in the wintertime

-          Café Plaza: an empty site on the intersection of the TR WarszawaTheatre, the Forum and the Museum of Modern Art, on which the two institutions can have their open air café tables, organise special events or serve lunch and dinner to their visitors

-          Relaxation Area: a pleasant urban lounge, a plaza with trees and benches for individuals and small group gatherings

The smaller public spaces are interlocking and clustered together into a well defined rectangular tissue, as a mosaic of activities that form the identity of the Central Square. Yet, to enhance flexibility, none of the urban carpets of the square features large permanent elements, so that the square can also host large events such as concerts or political meetings and therefore perform as a single open space.

SYMBOLISM

The proposal refers back to the historical roots of the old Plac Defilad and introduces a new symbolic value to the creation of the new Central Square. The notions of memory and the collective imaginary that has been connected to the Plac Defilad over the decades, as well as the central location of the Square, have been the driving forces for the openness and the inclusive character of the new design. The project preserves and reintegrates the Grand Parade Stand on the South-Western side of the new Square as an ‘Agora’, a place for political thinking and contemplation. Other historical elements are also preserved and highlighted, such as the traces of the Warsaw Ghetto wall in the new Jewish corner of the square and the existing public space in front of the Palace of Culture and Science. At the same time, the New Central Square adopts a set of new significations that transform it into a lively and accessible public space. Such new values are the focus on the different uses and activities that the Square can host, the variety and the diversity of atmospheres that are offered to the users, the fragmentation of the enormous size into smaller programmed areas and the flexibility of the design for future temporary or permanent changes.

MATERIALITY

The materials used in the project are specifically selected to fit with the character and serve the activities of each area of the Square. The diverse combination of materials such as natural stones, polished concrete floors, wooden decks, ceramic tiles, prefab elements etc leads to the creation of a rich mosaic of elements and a high level of aesthetical appearance. Most of the natural stones and wooden elements come from different corners of Poland and all the custom materials and construction systems express the local craftsmanship of the country. As such, the Central Square becomes a material representation of the natural resources and a common place of unity for all the Poles across the nation.

Description in Polish:

WPROWADZENIE

Warszawa, jak większość wschodnioeuropejskich stolic, jest nadal pod wpływem transformacji politycznych z lat 90'tych, które wraz z dramatycznymi wydarzeniami historycznymi odcisnęły na niej piętno oraz naruszyły jej urbanistyczna strukturę. Będąc pod wpływem tych nieustannych przemian, Warszawa ciągle próbuje zdefiniować swoją miejską tożsamość oraz rolę, jako stolica europejska. Plac Centralny ulokowany jest w strategicznym, środkowym punkcie miasta, skupia wszystkie odłamki wyżej wymienionych zmian oraz jest miejscem, w którym następuje wymieszanie wszystkich występujących w Polsce środowisk społeczno-kulturowych. Pomimo tej ogromnej różnorodności, żadna z tych miejskich narracji nie jest tam wyrażana, ze względu na brak zdefiniowanej przestrzeni, która pozwoliłby im się rozwijać i odbywać. Projekt Placu zaczynamy od odtworzenia i ożywienia animowanej centralnej sceny dla teatru miasta, czyniąc go nierozerwalną częścią potężnego prądu kształtującego nowa tożsamość Warszawy.

KONCEPCJA

Projekt Placu Centralnego jest oparty na pomyśle stworzenia „mozaiki aktywności”, która poprzez generowanie miejskich wibracji przyciąga wszystkich przedstawicieli środowisk oraz grup wiekowych Warszawy. Plac staje się nagromadzeniem niewielkich przestrzeni publicznych, które poprzez swoje specyficzne zastosowania, rozbijają ogromną skalę interwencji na takie, które są bliższe ludzkim proporcjom. Rzucając wyzwanie monumentalnej pustce socjalistycznego planu urbanistycznego oraz post-modernistycznej alienacji centrów handlowych, nasze podejście przedstawia pojęcie przestrzeni publicznej, jako aktywnego i stale zmieniającego się organizmu, który prowokuje uczestnictwo i współdziałanie mieszkańców miast. Projekt placu czerpie z ekscytującego programu otaczających budynków kulturalnych i ekstrapoluje je na zewnątrz, w elastyczną strefę poziomu ulicy, służąc zarówno, jako rozszerzenie ich wewnętrznych działalności oraz jako niezależny inicjator wydarzeń. Nieuniknione jest to, że Plac Centralny jest "Placem Teatralnym", na którym musi być możliwość organizowania wystaw, imprez oraz występów Teatru TR Warszawa, Muzeum Sztuki Nowoczesnej a także innych instytucji kulturalnych mających siedzibę w Pałacu Kultury i Nauki. Dlatego, jako odpowiedź na zapotrzebowanie organizacji różnorodnych wydarzeń kulturowych, plac jest zaprojektowany w formie elastycznych stref, które mogą się łatwo przystosować do wszelkich wymagań kuratorskich.

AKTYWNOŚCI

Każda z programowych stref placu posiada swój własny charakter oraz potencjał tworzenia specyficznych aktywności dla zwiedzających.Ich pozycja i sąsiedztwo są badane w taki sposób, aby mogły się łączyć i współpracować w ramach większych miejsc spotkań. Niektóre z tych małych skwerów to:

-          Plac Centralny: płaszczyzna o wyrazistym czerwonym kolorze i łagodnym spadku w kształcie odwróconej piramidy, gdzie użytkownicy mogą siedziec lub tworzyć nieformalne spotkania, ciesząc się rozległym widokiem na plac oraz budynki ich otaczające

-          Plac Teatralny: przestrzeń w formie drewnianego podestu usytuowanego przed dużymi bramami Teatru TR Warszawa, która może gościć spektakle i działać, jako przedłużenie sceny teatru na otwartą przestrzeń miasta

-          Plac Muzyczny: mały, interaktywny plac, na którym, na posadzce znajduje się przeskalowany fortepian miejski oraz inne plenerowe  instrumenty muzyczne, takie jak ksylofony, bębny, harfy itp.

-          Agora: przestrzeń w której znajduje się Trybuna Honorowa oraz miejsce niewielkich zgromadzeń o charakterze politycznym. Agora jest miejscem kontemplacji oraz aktywizacji społecznej; służy jednocześnie, jako pomnik zimnej wojny i socjalistycznego dziedzictwa Warszawy

-          Rynek: wielofunkcyjny plac zawierający obiekty oraz infrastrukturę potrzebną do organizacji małych imprez targowych i miejsc handlowych

-          Plac Zabaw: miejsce dla dzieci i młodzieży, pozwalające uwolnić im swoją energię i bawić się poprzez interakcje z szeregiem obiektów miejskich,takich jak skate park, huśtawki, zjeżdżalnie i ściany wspinaczkowe

-          Plac Wodny: pusta przestrzeń przed wschodnim wejściem skweru, gdzie centralnymi elementami są fontanny podłogowe oraz ich potencjał dotworzenia interakcji społecznych.

-          Ogród: zielony pas trawy, kwiatów oraz małych drzew, które tworzą przyjemny mikroklimat w gorące letnie dni oraz pełnią funkcję miejskiego ogródka

-          Kawiarnia: puste miejsce na skrzyżowaniu Teatru TR , Forum i Muzeum Sztuki Nowoczesnej, na którym obie instytucje mogą umieścić stoły kawiarniane, organizować specjalne imprezy na świeżym powietrzu lub serwować lunch i obiady dla gości

-          Strefa Relaksu: przyjemny miejski salon, plac z drzewami i ławkami dla osób indywidualnych i małych grup

Mniejsze przestrzenie publiczne zazębiają się i połączone ze sobą tworza dobrze zdefiniowaną prostokątną całość - mozaikę działań tworzących tożsamość Placu Centralnego. Jednakże, aby zwiększyć elastyczność i funkcjonalność, żaden z miejskich dywanów skweru nie posiada stałych wielkowymiarowych elementów, dzięki czemu plac może również obsługiwać duże imprezy, takie jak koncerty czy spotkania polityczne -funkcjonując, jako jednolita otwarta przestrzeń.

SYMBOLIZM

Koncepcja odnosi się do historycznych korzeni dawnego Placu Defilad i nadaje procesowi tworzenia nowoczesnego Placu Centralnego, nową symboliczną wartość. Pojęcie pamięci i wyobrażenia zbiorowości, które są związane z Placem Defilad oraz centralna lokalizacja skweru, przez dziesięciolecia były siłami napędowymi dla otwartego i integracyjnego charakteru nowego założenia/zagospodarowania terenu. Projekt zachowuje oraz reintegruje Trybunę Honorową w południowo-zachodniej części placu jako „Agora”, miejsce do wyrażania myśli politycznej oraz kontemplacji. Pozostałe elementy historyczne, takie jak ślady muru warszawskiego getta wyznaczające  miejsce nowego Placu Żydowskiego czy istniejąca przestrzeń publiczna przed Pałacem Kultury i Nauki, są również utrzymane i podkreślane. Jednocześnie, Nowy Plac Centralny przyjmuje szereg różnorodnych oznaczeń, które przekształcają ją w żywą i dostępną przestrzeń publiczną. Te nowoczesne wartości, są skupieniem rozmaitych zastosowań i działań, które mogą mieć miejsce na Placu oraz są wyrazem bogactwa i różnorodności oferowanych użytkownikom atmosfer.  Rozdrobnienie ogromnego obszaru na mniejsze, zaprogramowane strefy, pozwala na elastyczność w projektowaniu zmian -tymczasowych lub trwałych.

MATERIALNOŚĆ

Materiały zastosowane w projekcie są specjalnie dobrane tak, aby pasowały do charakteru i specyficznych działalności każdego obszaru placu. Kombinacja zróżnicowanych materiałów, takich jak kamienia naturalnego, drewna, polerowanego betonu, płytek ceramicznych, prefabrykatów oraz innych, tworzy bogatą mozaikę elementów oraz estetykę wyglądu na wysokim poziomie. Większość kamieni naturalnych oraz elementów drewnianych pochodzi z rozmaitych zakątków Polski, a wszystkie niestandardowe materiały i systemy budowlane, są odzwierciedleniem lokalnego i narodowego rzemiosła. Tym samym, plac Centralny staje się materialną reprezentacją naturalnych zasobów środowiska oraz wspólnym miejscem jednoczącym wszystkich obywateli kraju.